Ευγένιος Σπαθάρης και Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου Σκιών
Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου Σκιών η 28η Μαρτίου, Εύβοιας φίλοι και ας δούμε κάποια στοιχεία για τον σπουδαίο Ευγένιος Σπαθάρη των παιδικών μας χρόνων και όχι μόνο..
Γεννήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 1924 στην Κηφισιά και στις 9 Μαίου του 2009 στην Αθήνα, άφησε για πάντα τις φιγούρες- ανθρώπινες και χάρτινες. Αρχιτέκτονα τον ήθελε ο πατέρας του Σωτήρης, επειδή είχε περάσει πολλές δυσκολίες σαν καραγκιοζοπαίκτης κι ο ίδιος, μαζί με τους άψυχους συντρόφους του οι οποίοι, ωστόσο, όπως έλεγε, για ολάκερα σαρανταπέντε χρόνια, ήταν οι μόνοι που ποτέ δεν τον ψύχραναν!
Ο Ευγένιος, όμως, πήρε το ίδιο δύσκολο μονοπάτι και έφτασε σε τέτοιο υψηλό σημείο Τέχνης που ο πατέρας του, κοντά στα τελευταία του, ομολόγησε.. "Έφτασες εκεί που ήθελα. Τώρα θα συνεχίσεις μόνος σου".
Τα πρώτα χρόνια ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, που ποτέ δεν άφησε και έλαβε μέρος μάλιστα και σε αρκετές εκθέσεις, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και την Αμερική.
Παραστάσεις θεάτρου σκιών άρχισε να δίνει τα χρόνια της κατοχής, και συνέχισε ακούραστος μέχρι τα 85 χρόνια του οπότε είχε το ατύχημα της πτώσης του στα σκαλιά του Ινστιτούτου Γκαίτε Αθηνών, όπου είχε πάει σαν το τιμώμενο πρόσωπο σε εκδήλωση. Τότε υπέστη πολλά κατάγματα και δημιουργήθηκε μεγάλο εγκεφαλικό αιμάτωμα που οδήγησε δυστυχώς στον απροσδόκητο χαμό του.
Παρουσίασε πολλά έργα με ήρωα τον Καραγκιόζη, τόσο με τις χάρτινες φιγούρες ηρώων (ιδίως της Επανάστασης του 1821, που λάτρευε από μικρός και γνώριζε με λεπτομέρειες τη ζωή και τη δράση τους), όσο και με ηθοποιούς σε πολλά θέατρα, όπως στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο "Ελληνικό Χορόδραμα", στο Θέατρο Χατζώκου, στο Θέατρο Συντεχνίας και άλλα.
Δεν υπάρχει γωνιά της Ελλάδας που να μην είχε παρουσιάσει τον σπουδαίο αυτό λαϊκό ήρωα σε καταπληκτικές ιστορίες και μέσα σε ενθουσιώδη υποδοχή μικρών και μεγάλων θαυμαστών του.
Είχα την τύχη να παρακολουθήσω πολλές από τις παραστάσεις του, τόσο σαν παιδί όσο και αργότερα πηγαίνοντας τα παιδιά μου να διασκεδάσουν. Τον θυμάμαι, Εύβοιας φίλοι, να τιμά πάντα το όνομά του ΕΥΓΕΝΙΟΣ... όνομα και πράγμα! Τόσο πριν την κάθε παράσταση, όσο και στο τέλος, να μιλάει με τόση γλυκύτητα στα παιδιά και να αστειεύεται μαζί τους, να τους εξηγεί και να τους μαθαίνει πράγματα για τον Καραγκιόζη και το θέατρο σκιών..
Ο πατέρας του Σωτήρης Σπαθάρης ήταν ο πρώτος, που αφενός εισήγαγε στον Καραγκιόζη την λεγόμενη ρεκλάμα (ένας τρόπος διαφήμισης με χαρακτηριστική λαϊκή ζωγραφική) και που αφετέρου δημιούργησε την λεγόμενη "αποθέωση" (ένα είδος θεατρικού επίλογου στα έργα που παρουσίαζε, κατεβάζοντας τον μπερντέ). Όσο για τον Ευγένιο Σπαθάρη, σε συνέντευξή του λίγο πριν το τέλος του, είπε ότι... αν με ρωτήσετε τι πρόσθεσα εγώ στην τέχνη του θεάτρου σκιών, θα σας έλεγα το καλαμπούρι, καθώς επίσης το ότι διατήρησα τη φωνή μου αυθεντική ως το τέλος και ποτέ δεν τη «δούλεψα» για να θυμίζει Καραγκιόζη.
Στο Δήμο Αμαρουσίου, Εύβοιας φίλοι, το 1991 ιδρύθηκε το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών, που ξεκίνησε τη λειτουργία του συστηματικά το 1996, έχοντας σκοπό την προβολή και προώθηση του θεάτρου σκιών και του καραγκιόζη.
Ναταλία Νάτσου-Παπακωνσταντίνου/Εκπαιδευτικός
