Ο Φεβρουάριος της ελπίδας! Παροιμίες, γιορτές κ.α. ενδιαφέροντα!

Ο μικρός Φεβρουάριος μας κρυφοκοιτάζει από το κατώφλι και μας κουβαλάει για τις πρώτες μέρες του συννεφιές, βροχούλες και αέρα, Εύβοιας φίλοι! Γενικά, είναι ένας μήνας που χαρακτηρίζεται συχνά από βαρυχειμωνιά, κουβαλάει όμως και τις ελπίδες μας και άλλα ευχάριστα στις αποσκευές του, όπως τα πρώτα σκιρτήματα της άνοιξης, με τα ανθισμένα κλωνάρια της τρελλής αμυγδαλιάς. Σε άλλους καιρούς, πριν από κορωνοϊούς, καταστροφικότατες στο νησί μας πυρκαγιές, πλημμύρες και βαρύτατες κακοκαιρίες, είχαμε βέβαια και τα πανηγυρικά καρναβάλια απ΄άκρη σ΄άκρη του νησιού μας… Τώρα μόνο Δύναμη και Αλληλεγγύη, πατριωτάκια!

Ο παππούς μου λοιπόν, θυμάμαι να λέει πως ‘ό,τι καιρό κάνει της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου) θα κάνει μέχρι τον Μάρτιο’ και συμπλήρωνε (αφού δεν υπήρχαν μετεωρολογικά δελτία) με τις δοξασίες του καιρού εκείνου ‘Ό,τι καιρό κάνει της Παπαντής, θα τον κάνει σαράντα μέρες’ και επίσης ‘Καλοκαιρία της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας’.

Τα ονόματα που γιορτάζουν αυτόν τον μήνα είναι αρκετά. Για να δούμε τα σημαντικότερα:
ΤΡΥΦΩΝΑΣ (1η Φεβρ)
ΥΠΑΠΑΝΤΗ (2 Φεβρ)
ΣΥΜΕΩΝ, ΣΤΑΜΑΤΙΑ/ΣΤΑΜΑΤΗΣ ((Όχι βασική ημ/νία), ΑΣΗΜΙΝΑ/ΑΣΗΜΑΚΗΣ (3 Φεβρ)
ΙΣΙΔΩΡΟΣ (4 Φεβρ)
ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΑ/ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΧΑΡΙΛΑΟΣ (10 Φεβρ)
ΒΛΑΣΣΗΣ (11 Φεβρ)
ΜΕΛΕΤΙΟΣ (12 Φεβρ)
ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ (14 Φεβρ)
ΘΕΟΔΩΡΟΣ (17 Φεβρ)
ΦΙΛΟΘΕΗ (19 Φεβρ)
ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ, ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ (23 Φεβρ)
ΦΩΤΕΙΝΗ (26 Φεβρ)
ΜΑΡΙΑΝΝΑ (28 Φεβρ)


Οι παλιοί χρησιμοποιούσαν πολλές παροιμίες για το Φλεβάρη, που σε εμάς ελάχιστες είναι γνωστές πια. Για να δω… πόσες από αυτές γνωρίζετε εσείς, Εύβοιας φίλοι;

1. Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.
2. Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
3. Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό.
4. Καλοκαιριά της Παπαντής, Μαρτιάτικος χειμώνας.
5. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
6. Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό.
7. Ο Φλεβάρης κι αν χιονίσει, πάλι άνοιξη θ’ άνθίσει.
8. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, πάλι άνοιξη θ’ανθίσει. Μα αν κάμει και πεισμώσει, μες τα χιόνια
θα μας χώσει.
9. Παπαντή καλοβρεμμένη, η κοφίνα γεμισμένη (αυτή συναντάται και στους Άραβες).
10. Φλεβάρης ,κουτσοφλέβαρος, έρχεται κούτσα κούτσα, όλο νερά και λούτσα.
11. Ο μήνας Φλεβάρης ή τις φλέβες (του νερού) ανοίγει ή τις φλέβες κλείνει.
12. Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει και λησμόνησε να πάψει.
13. Στις δέκα εφτά του Φλεβάρη θα ζεσταθεί το νύχι του βοδιού.
14. Το Φλεβάρη μη φυτέψεις, ούτε να στεφανωθείς, Τρίτη μέρα μη δουλέψεις, Σάββατο μη
στολιστείς.
15. Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλάει.
16. Η Παπαντή διώχνει τις γιορτές με τ’ αντί.
17. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει μ’ αν τις φλέβες του ανοίξει ξεροπήγαδα
γιομίζει.
18. Στις δεκαπέντ’ από Φλεβάρη βαρεί το άλογο ποδάρι.

Ο μήνας αυτός, όπως γνωρίζουμε έχει 28 μέρες στα κοινά χρόνια και 29 στα δίσεκτα (κάθε τέσσερα χρόνια). Όσο για την ετυμολογία της λέξης Φεβρουάριος, βρίσκουμε ότι στα λατινικά υπάρχει το ρήμα februum που σημαίνει εξαγνίζω, επειδή αυτό τον μήνα πραγματοποιούνταν θρησκευτικές γιορτές εξαγνισμού. Στην Ελλάδα (που έχει πάρει πολλές ονομασίες σχετικές με τη μικρή του διάρκεια, όπως Μικρός, Κουτσός, Φλιάρης, Γκουζούκης και Κούντουρον –> στα ποντιακά κοντή+ουρά), η λέξη Φλεβάρης φαίνεται να προέρχεται από τις “φλέβες”, τα υπόγεια δηλαδή νερά, που τέτοια περίοδο του χρόνου αναβλύζουν λόγω των πολλών βροχών, σε πολλά σημεία της γης.

Ας έχετε όλοι έναν όσο γίνεται πιο ευχάριστο και αποδοτικό Φεβρουάριο, πατριωτάκια!
Ναταλία Νάτσου-Παπακωνσταντίνου/Εκπαιδευτικός