Koλοκύθια στο πιάτο και όχι στο πάτερο.. (είδη, συνταγή, παροιμίες κ.α.)

Ελάτε, Εύβοιας φίλοι, να συμπληρώσουμε το παζλ μιας εικόνας με πολλά όμορφα κολοκύθια,
1. παίρνοντας πρώτα το κομματάκι με τα διάφορα είδη τους:

* Νεροκολοκύθες: το αρχαιότερο είδος κολοκυθιού, χρησιμοποιούμενο σαν σκεύος (αποθήκευσης υγρών λόγω σχήματος, ως επί το πλείστον) παρά σαν φαγητό. Στα χρόνια των παππούδων μας τις χρησιμοποιούσαν και σαν “σωσίβια” όσοι δεν γνώριζαν κολύμπι, ενώ στις μέρες μας χρησιμεύουν για διακοσμητικούς σκοπούς.
* Κολοκύθες: οι μεγάλες κιτρινοπορτοκαλί, που αφθονούν κάθε φθινόπωρο και σε πολλές περιοχές, όπως και εδώ στην Καρυστία, ονομάζονται “λύρες”. (Ένα είδος τους, στις αμερικάνικες απόκριες αποτελεί το σήμα κατατεθέν του Halloween, που γιορτάζεται στις 31 Οκτωβρίου).
Τις μαγειρεύουμε με πάμπολλους τρόπους και μας προσφέρουν πολλά οφέλη (αρκετές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία αλλά λίγες θερμίδες). Εδέσματα αλμυρά, γλυκά, σούπες, πουρέδες, πίτες κ.α.
Τα σπόρια των προαναφερόμενων, οι κολοκυθόσποροι, πουλιούνται με τον φλοιό αλατισμένα (κοιν. πασατέμπος) ή και ξεφλουδισμένα.
* Κολοκυθάκια: τα πράσινα, όσο μικρότερα τόσο καλύτερα, που βρίσκουμε πια σχεδόν όλες τις εποχές στο εμπόριο. Είναι ευκολοκαλλιέργητα, πλούσια σε θρεπτικές ουσίες, βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και παράλληλα φτωχά σε θερμίδες, μαγειρεύονται δε με πολλές υπέροχες συνταγές, τόσο αυτά όσο και τα λουλούδια τους, οι υπέροχες κολοκυθοκορφάδες!

2. Επόμενο κομματάκι για το παζλ μας, αυτό με τις σχετικές παροιμίες/εκφράσεις:

- Κολοκύθια τούμπανα!
- Κολοκύθια με τη ρίγανη!
- Κολοκύθια νερόβραστα!
- Κολοκύθια στο πάτερο!
(πάτερο=το δοκάρι της στέγης, όπου αποθήκευαν τις κολοκύθες για το χειμώνα)
Όλες τις παραπάνω εκφράσεις τις χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να χαρακτηρίσουμε ανόητα ή αβάσιμα τα λόγια ή τις απόψεις κάποιου.
- Τα μυαλά σου και μια λύρα! (=τα μυαλά σου αξίζουν όσο ένα κολοκύθι)
- Κολοκύθια έφαγες; (=και κάνεις πως δεν ακούς;)
- Ο ποντικός στην τρύπα δεν χωρεί, και κολοκύθια κουβαλεί (=για όποιον αναλαμβάνει έργα
μεγαλύτερα των δυνατοτήτων του)
- Την κολοκυθιά θα παίξουμε τώρα; (=όταν η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από ανούσιο
παζάρεμα ή δεν καταλήγει πουθενά)
Αυτοί οι, μάλλον περιφρονητικοί, όροι αναφοράς στα κολοκύθια, οφείλονται στο γεγονός ότι ο περισσότερος κόσμος τα θεωρεί άνοστα, ακόμα και με όλα τα μπαχαρικά του κόσμου..

3. Ας ολοκληρώσουμε το παζλ μας με το κομμάτι της μαγειρικής, συγκεκριμένα με την
πολυαγαπημένη γλυκειά κολοκυθόπιτα της γιαγιάς Ανδρομάχης. Η γιαγιά μου ΔΕΝ
ΕΒΡΑΖΕ το τριμμένο κολοκύθι, για να μη χαθούν στο νερό τόσο η ιδιαίτερη γεύση όσο
και οι βιταμίνες της κολοκύθας, όπως έλεγε. Όλα τα εγγόνια της τιμούν αυτήν την συνταγή,
φτιάχνοντάς την αρκετές φορές τέτοια εποχή, και όλοι στην οικογένεια ξετρελλαινόμαστε με
τη γεύση της..

* Μια συσκευασία φρέσκο φύλλο για γλυκά (περισσεύει και λίγο.. Θα την βρείτε στα ψυγεία
των καταστημάτων, εκτός και αν ανοίγετε μόνοι σας πολύ λεπτό φύλλο, όπως έκανε πάντα η
γιαγιά μου)
* 1,5 κιλό τριμμένο κολοκύθι (λύρας) (στο χοντρό μέρος του τρίφτη, αφού αφαιρέσουμε ΠΟΛΥ
ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΜΕ ΚΟΦΤΕΡΟ ΜΑΧΑΙΡΙ τη χοντρή φλούδα και με κουτάλι τα σπόρια )
* 1 φλυτζάνι τσαγιού σιμιγδάλι ψιλό
* 1,5 γλυτζάνι τσαγιού ζάχαρη (ή και λιγότερο αν δεν τη θέλετε πολύ γλυκιά)
* 2 φλυτζάνια τσαγιού καρύδια ψιλοκομμένα
* 1 φλυτζάνι τσαγιού σταφίδα ξανθή (αν θέλετε ανάμεικτη και με μαύρη)
* λίγο εκλεκτό ελαιόλαδο (περίπου 40 ml)
* 3 κουταλάκια κανέλλα (ή αν προτιμάτε κανελλογαρύφαλλα)
* 2 κουταλιές σούπας λικέρ
Στίβουμε με τα χέρια λίγη-λίγη ποσότητα το τριμμένο κολοκύθι να βγάλει το πολύ ζουμί. Βάζουμε επάνω στο κολοκύθι τη ζάχαρη, ανακατεύουμε και αφήνουμε λίγη ώρα ξαναστραγγίζοντας το ζουμί. Στη συνέχεια προσθέτουμε τα λοιπά υλικά και ανακατεύουμε (εεε! μην ανακατέψετε και το φύλλο!). Το μείγμα αυτό μπαίνει ανάμεσα στην κάτω και στην πάνω στρώση φύλλων - αλειφόμενων με λάδι πάντα, στο λαδωμένο ταψί. Χαράζουμε τα φύλλα και ψήνουμε για περίπου 40 λεπτά (ανάλογα και τον φούρνο), στους 170 βαθμούς.
Και επειδή στην κουζίνα πετάμε μόνο τα τελείως άχρηστα, τα σπόρια τα καθαρίζουμε, τα αφήνουμε να στεγνώσουν και τα καβουρδίζουμε ελαφρά στο φούρνο ή στο τηγάνι για να τα απολαύσουμε!

Καλή επιτυχία αγαπημένοι Εύβοιας φίλοι!
Ναταλία Νάτσου-Παπακωνσταντίνου/Εκπαιδευτικός