ΚΑΛΟ ΜΑΡΤΗ και μακάρι Άνοιξη (πληροφορίες, παροιμίες, συνταγή κ.α.)
ΚΑΛΟ ΜΑΡΤΗ ΚΑΙ ΜΑΚΑΡΙ ΑΝΟΙΞΗ, ΕΥΒΟΙΑΣ ΦΙΛΟΙ! Με φιλικές μάλλον διαθέσεις καταφτάνει ο Μάρτης Εύβοιας φίλοι. Σύμφωνα τουλάχιστον με την ΕΜΥ ο μήνας ξεκινάει με καλές θερμοκρασίες και μόνο τοπικές νεφώσεις και βροχούλες. Ο συγκεκριμένος μάλιστα έχει δύο τριήμερα, αφού θα γιορτάσουμε και Αποκριές και Καθαρά Δευτέρα εκτός της Εθνικής Γιορτής και του Ευαγγελισμού..
Ο Μάρτης, που οφείλει το όνομα του στο λατινικό όνομα του θεού Άρη (=Mars), καλωσορίζεται από όλους μας (ακόμα και από τα αρχαία χρόνια με τις γιορτές των χελιδονισμάτων) με χαρά και αισιοδοξία, μια και αφήνουμε πίσω τον χειμώνα που ταλαιπωρεί τους περισσότερους. Τα παρατσούκλια του τα έχει και αυτός: Ανοιξιάτης, Γδάρτης, Παλουκοκάφτης, Φυτευτής, Κλαψομάρτης, Πεντάγνωμος και Βαγγελιώτης.
Τα παιδιά και πολλοί ενήλικες, σήμερα θα φορέσουμε το ασπροκόκκινο “μαρτάκι” μας για να “προστατευτούμε” από τον ήλιο, αφού “Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε δεν ξεβάφει”, αλλά και για να συνεχίσουμε το πανάρχαιο έθιμο που πιστεύεται ότι ξεκίνησε από τους αρχαίους Έλληνες, συνεχίστηκε από τους Βυζαντινούς και τηρείται μέχρι τις μέρες μας σε όλο τον ελλαδικό χώρο.
Η φύση έχει αρχίσει να ξυπνάει και μας το καταμαρτυρούν τα φουσκωμένα “μάτια” στα κλαδιά των δένδρων αλλά και κάμποσα ήδη λουλουδιασμένα όπως αμυγδαλιές, ιτιές, φτελιές, αλλά και ταπεινές ανεμώνες, κρόκοι, σπαράγγια και άλλα. Ακόμη και τα κελαϊδίσματα των πουλιών από τη μια μέρα στην άλλη αυξάνονται κατά πολύ!
Το ξέρετε, Εύβοιας φίλοι, ότι τα περισσότερα παγωτά, όπως στοιχειοθετούν τουλάχιστον κάποιες έρευνες, καταναλώνονται τον Μάρτη; Aλήθεια, η δική σας μητέρα έλεγε τα ίδια πράγματα και σε εσάς, όταν είσαστε παιδιά; Εμένα η μάνα μου για να μη κρυολογήσω, ποτέ δεν μου επέτρεπε μέσα στον Μάρτη να γευτώ παγωτό, με το πρόσχημα: "Μα τα περσινά παγωτά θα φας, παιδάκι μου! Αυτά που τους έχουν ξεμείνει;" Ένα λατρεμένο στο σπίτι μας σπιτικό παγωτό είναι αυτό με γεύση φράουλα. Το φτιάχνω λειώνοντας με πιρούνι τις φράουλες (να "κρατάει" το φρούτο, όχι να γίνει πολτός) και τις προσθέτω στο πολύ ελαφρά ανακατεμένο μείγμα από εξαιρετικό, παραδοσιακό, ντόπιο γιαούρτι με λίγη κρέμα γάλακτος και ζαχαρούχο γάλα.
Πολλές οι παροιμίες για τον Μάρτη και θα σας αναφέρω αμέσως, για να μη μου παραπονιέστε:
* Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα..
* Από Μαρτιού πουκάμισο κι από Αυγούστου κάπα/σεγκούνι..
* Μάρτης είναι νάζια (χάδια) κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει..
* Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε!
* Άλλα λογαριάζει ο Μάρτης κι άλλα η Σαρακοστή..
* Ο Μάρτης και η μάνα του…
* Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε δεν ξεβάφει!
* Ο πούχει κόρη ακριβή, το Μάρτη ο ήλιος μη την δει!
* Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;
* Κάλλιο Μάρτης στις γωνιές παρά Μάρτης στις αυλές.
* Μάρτης έβρεχε, θεριστής χαιρότανε.
* Μάρτης βρέχει; Ποτέ μη πάψει.
* Ο Μάρτης πενταδείλινος και ματαπεινασμένος..
* Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης παρά Μάρτης λιοπυριάρης.
* Μάρτης πουκαμισάς, δεν σου δίνει να μασάς.
* Μάρτης βροχερός, θεριστής κουραστικός.
* Μάρτης κλαψής, θεριστής χαρούμενος.
* Κάποια τσουρλού, κάποια (μ)πουρδού, το Μάρτη νυχτογνέθει..
* Σαν κάνει ο Μάρτης μια βροχή κι ο Απρίλης άλλη μία,
να δεις κουλούρες στρογγυλές και πίττες σαν αλώνι!
* Σαν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα,
χαρά σ' εκείνο το ζευγά πούχει πολλά σπαρμένα!
* Ο Αύγουστος για τα πανιά κι ο Μάρτης για τα ξύλα.
* Τσοπάνη μου, την κάπα σου το Μάρτη φύλαγε την!
* Φύλλα ξύλα για το Μάρτη να μην κάψεις τα παλούκια!
* Το Μάρτη φύλα άχερα μη χάσεις το ζευγάρι!
* Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης! Τα παλιόβοϊδα τα γδέρνει, τα δαμάλια τα παιδεύει!
Μη παραλείψω να σας θυμίσω, ότι τα μουσεία και τα αρχαιολογικά μνημεία είναι ανοιχτά στο κοινό με ελεύθερη είσοδο εκτός από την 1η Κυριακή του Μαρτίου και στις 6 Μαρτίου (ημέρα μνήμης της Μελίνας Μερκούρη).
Και πάλι, Εύβοιας φίλοι, πολλές ευχές στην καθεμία και στον καθένα σας ξεχωριστά για έναν ευχάριστο και αποδοτικό Μάρτιο!
Ναταλία Νάτσου-Παπακωνσταντίνου/Εκπαιδευτικός
