“Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές”-Καλές σοδειές, Εύβοιας φίλοι!

Μήνας της ελιάς ο Νοέμβρης και κατά που λέει κι ο λαός “Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές”!

Χρονοβόρα και πολύ κουραστική η δουλειά του λιομαζώματος, μα τόσο ουσιαστική και ελπιδοφόρα. Η αγωνία να είναι αποδοτική η παραγωγή, για το κάθε νοικοκυριό που στηρίζεται σε κάποιο βαθμό σε αυτήν, είναι μεγάλη! Θυμάμαι τη Μάνα μου πάντα τέτοια εποχή να λέει “Μακάρι να εξασφαλίσουμε το λαδάκι της χρονιάς!” Πάντως η φετινή χρονιά για όλους τους ελαιοπαραγωγούς στη χώρα μας διαφαίνεται πολύ δύσκολη, Εύβοιας φίλοι, λόγω της ψηλής παραγωγής που επιτεύχθηκε πέρυσι. Αλλά και η ξηρασία σε συνδυασμό με τους φετινούς καύσωνες και τις πλημμύρες συνετέλεσαν στην μείωση των ποσοτήτων ελιάς.

Αυτές τις μέρες, λοιπόν, σε όλα τα ευβοιώτικα λιόφυτα βλέπουμε απλωμένα τα πράσινα δίχτυα καθώς και βέργες και άλλα σύγχρονα εργαλεία ραβδίσματος για τη συγκομιδή του ευλογημένου ελαιόκαρπου. Ακολουθεί τσουβάλιασμα και παράδοση του πολύτιμου αγαθού στα λιοτρίβια και τα εργοστάσια άλεσης. Η χαρακτηριστική μυρωδιά μας πιάνει από τη μύτη όσο πλησιάζουμε. Μετά, ο υγρός θησαυρός του λαδιού ρέει καταπράσινος και μοσχοβολιστός, και με τη σειρά τους όλοι, τον παίρνουν στα χέρια τους.. η μεγάλη ευτυχία!

Εκτός από το λαδάκι του, το κάθε νοικοκυριό θα φροντίσει να ετοιμάσει και κάποια ποσότητα από φαγώσιμες ελιές, για το καθημερινό τραπέζι: μαύρες χαρακτές, πράσινες τσακιστές, αλατσολιές =θρούμπες.. όπως προτιμά ο καθένας. Μικρά βοηθούσαμε πάντα τη Μάνα που παιδεύονταν στο χαράκωμα για μέρες, με κατάμαυρα τα χέρια και χρησιμοποιώντας μικρό κοφτερό μαχαίρι.. πού να βρίσκονταν τότε τα νέα εξαρτήματα ταχύτατης χαραγής ελιών! Ετοιμάζαμε, βλέπετε, μεγάλες ποσότητες γιατί αποτελούσαν βασικό είδος της καθημερινής διατροφής μας. Μάλιστα, για να μας πείσει για την αναγκαιότητα κατανάλωσής τους, επειδή εμείς τα παιδιά δεν τις τρώγαμε, ο Πατέρας έλεγε χαρακτηριστικά: “Ούτε και εμένα μου αρέσουν, παιδιά. Πρέπει όμως να τις τρώω για να παίρνω δυνάμεις, γιατί πέντε ελιές ισοδυναμούν με μια μπριζόλα!”

Τα τελευταία χρόνια έμαθα εδώ στο Μαρμάρι, ότι γίνονται υπέροχες και πολύ απλά χωρίς χαράκωμα, με το κόλπο στο πλαστικό μπουκάλι 1,5 λίτρου (όπως διακρίνεται στην φωτογραφία που ακολουθεί). Χωράει 800 γραμμάρια ελιές περίπου. Τις πλένω, τις βάζω μια-μια στο μπουκάλι, προσθέτω από πάνω χοντρό αλάτι ίσο με το 1/10 του βάρους των ελιών (δηλαδή αντίστοιχα 80 γραμμάρια αλάτι), γεμίζω με νερό χωρίς ανακάτεμα και τοποθετώ τη φιάλη σε σκιερό μέρος για κάνα τρίμηνο. Δοκιμάζω αν μου κάνει η γεύση τους για φάγωμα και όταν είναι εντάξει κόβω το μπουκάλι και τις βάζω σε γυάλινο μπωλ, προσθέτοντας λαδάκι και ξυδάκι, που μου αρέσει πολύ. Συνήθως ετοιμάζω αρκετά μπουκάλια και τα αφήνω στην άλμη τους, ανακινώντας κάπου κάπου, μια και κρατούν για πολύ καιρό. Αδειάζω στο μπωλ με το λάδι, το περιεχόμενο ενός μπουκαλιού κάθε φορά, με όσες θα καταναλωθούν.

Πολύ νόστιμες γίνονται ακόμα και στο καλάθι, οι τύπου θρούμπες! Τις πλένουμε και τις αλατίζουμε με μπόλικο χοντρό “αλάτσι” (=το αλάτι, γι αυτό τις λένε και “αλατσολιές”). Τις τοποθετούμε σε πλεκτό καλάθι και το κρεμάμε στην αυλή- έτσι πάντα κάναμε εμείς στη γονεϊκή μου κατοικία - κατά προτίμηση σε σκιερό μέρος, όπου όμως δεν υπάρχουν πλακάκια από κάτω, γιατί από τη δεύτερη-τρίτη μέρα θα στραγγίζουν τα υγρά τους! Διαφορετικά τοποθετούμε μια λεκανίτσα από κάτω, φίλοι μας! Κάθε τόσο τις ανακατεύουμε, ούτως ώστε οι κάτω να έρχονται πάνω. Οι θρουμπίτσες μας θα είναι έτοιμες σε καμμιά εικοσαριά μέρες, όταν δεν θα στραγγίζουν καθόλου υγρά και θα έχουν ζαρώσει αρκετά. Τις βάζουμε ακριβώς έτσι με το αλάτι σε γυάλινο βάζο ή σε ειδικό πλαστικό για αποθήκευση τροφών. Προαιρετικά αρωματίζονται με προσθήκη θυμαριού, ρίγανης ή ξερού δεντρολίβανου. Μετά για να καταναλωθούν πρέπει να ξεπλυθούν λίγο. Αποθηκεύονται επίσης μέσα σε πλαστικές σακούλες στην κατάψυξη και μπορούν να καταναλωθούν αν τις βγάλουμε μισή ωρίτσα πριν.

Σημείωση: Στην Κύπρο - αλλά και αρκετοί ανά τον ελλαδικό χώρο, χρησιμοποιούν ακόμη και τα πράσινα φύλλα του καρπού (τα ονομάζουν λουβάνα)! Τα καταναλώνουν ωμά με ψωμί και ελιές ή τα χρησιμοποιούνται σε χυμούς και σαλάτες.

Καλές σοδειές να έχουν οι ελιές όλων των Ευβοιωτών και καλοφάγωτο το ευλογημένο λαδάκι και οι ελίτσες μας!
Ναταλία Νάτσου-Παπακωνσταντίνου/Εκπαιδευτικός